Cách sữa nói ngọng cho trẻ đơn giản cực hiệu quả

Nếu các con yêu nhà mình cũng đang trong tình trạng này, các bậc cha mẹ hãy dành một ít thời gian để đọc bài chia sẻ dưới đây và cùng tham khảo các cách chữa nói ngọng cho trẻ sớm nhất nhé!

Trẻ nói ngọng

Nói ngọng là một hiện tượng ngôn ngữ bị rối loạn ở trẻ. Ngôn ngữ của trẻ được hình thành dựa trên các cơ sở phản xạ có điều kiện như từ những ảnh hưởng của các yếu tố bên ngoài được lọt vào tai của trẻ. Hầu hết tật nói ngọng đều gặp phổ biến ở trẻ nhỏ và nếu không dạy chữa nói ngọng can thiệp kịp thời, sau này sẽ rất khó để chữa.

Các nguyên nhân dẫn đến tình trạng nói ngọng ở trẻ

Trước khi chữa cách không nói ngọng cho trẻ, cha mẹ cần biết nguyên nhân xuất phát từ đâu để có cách dạy trẻ hết nói ngọng cho hợp lý nhé. Cùng tôi tìm hiểu các nguyên nhân gây nên tật nói ngọng ở trẻ nào.

Nguyên nhân do bẩm sinh

Do cấu tạo dây phát âm của trẻ bị dị dạng, lưỡi ngắn, đầy lưỡi, hoặc do tổn thương ở khoang miệng. Hay bệnh bẩm sinh như bệnh sứt môi hở hàm ếch, mắc tật chẻ vòm dẫn đến tình trạng trẻ nói ngọng. Ngoài ra,có thể do cấu tạo thính giác khiến trẻ nghe không nghe rõ, sai cách phát âm vì vậy sử dụng sai lệch từ ngữ (do nghe sai) vì vậy mà trẻ bị ngọng.

Những nguyên nhân khác

Khi còn nhỏ, cấu tạo các bộ phận trong khoang miệng của trẻ như lưỡi, hàm, môi, răng,... chưa được hoàn thiện hết. Vì vậy khi trẻ bắt đầu tập nói, đa số trẻ sẽ đều bị nói ngọng, phát âm chưa được rõ ràng và hay bị phát âm sai. Khi trẻ lớn lên các cơ quan này trở nên hoàn thiện hơn, những biểu hiện này sẽ không còn nữa.

Cho trẻ ngậm núm vú giả thường xuyên cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến nói ngọng ở trẻ. Tưởng chừng như có vẻ vô lý, nhưng theo các nghiên cứu đã chứng minh, khi cho trẻ ngậm núm vú giả thường xuyên, liên tục sẽ dẫn đến tình trạng lưỡi bị đẩy ra ngoài. Từ đó tạo thành thói quen, mỗi khi phát âm lưỡi trẻ sẽ được đưa ra ngoài theo thói quen, điều đó sẽ khiến âm phát ra bị lệch hẳn đi.

Thói quen ngôn ngữ của người lớn cũng là nguyên nhân ảnh hưởng trực tiếp tới sự hình thành vốn từ ngữ của trẻ nhỏ. Lúc còn nhỏ, trẻ em như trang giấy trắng, người lớn viết - vẽ - chỉnh sửa như thế nào, trẻ sẽ bắt chước và học theo như vậy.

Bất cứ ai mà trẻ được tiếp xúc cũng đều là những người thầy dạy cho trẻ cách nói như ông, bà, cha, mẹ, chị, anh, cô hàng xóm,...…. Nếu những người này vốn từ ngữ và cách phát âm không chuẩn, bị nói ngọng, khi trẻ bắt chước theo cũng sẽ bị sai theo. Điều này có thể thấy khá phổ biến ở một số nơi, vùng miền cần có cách chữa nói ngọng.

Như vậy, chúng ta có thể được rằng thấy, có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng nói ngọng ở trẻ. Cha mẹ cần tìm hiểu nguồn gốc và tham khảo các biểu hiện trẻ nói ngọng cũng như những việc cần làm khi chữa nói ngọng cho trẻ dưới đây.

Những biểu hiện của nói ngọng

Chúng ta thường bắt gặp tình trạng nói ngọng thường gặp ở trẻ dưới 5 tuổi. Ở giai đoạn này trẻ chưa phát triển hoàn thiện về mặt phát âm ngôn ngữ cũng như các cơ, lưỡi, dây thần kinh trong khoang miệng.

Bé nói ngọng mất phụ âm đầu dễ bị phát âm sai các âm hơi khó như "th" chuyển thành "kh", "b" chuyển thành "p",… Lúc này cha mẹ cần phải tìm hiểu và có những phương pháp để sữa nói ngọng cho trẻ.

Lộ trình cơ bản để trẻ tập nói thông thường sẽ diễn ra như sau:

• Từ  2 tuổi: bé sẽ tập nói chuẩn các âm "b, m, d, n, h, g, c".
• Từ 3 đến 4 tuổi: các âm sẽ khó hơn như "ch, t, đ, v, ph, nh, ng, x".
• Từ 5 đến 6 tuổi: bé sẽ hoàn thiện bảng các âm "kh, s, th, r, tr".

Điều cha mẹ cần làm khi sữa nói ngọng cho trẻ

Để khắc phục sớm và cải thiện tình trạng nói ngọng cho các con, tránh tình trạng để lâu dài sẽ ảnh hưởng tới sau này. Các bậc cha mẹ hãy cùng tìm hiểu những điều cần làm khi chữa nói ngọng cho trẻ đơn giản tại nhà dưới đây nhé!

Cha mẹ hãy lắng nghe con phát âm

Cha mẹ hãy lắng nghe những lúc con chuẩn bị phát âm, cách trẻ diễn đạt câu từ rồi để ý xem con đang gặp vấn đề ở những điểm nào. Cha mẹ hãy để bé nói hết câu, đừng vội cắt ngang lời con đang nói để chỉnh sửa ngay lập tức.

Lúc này, cha mẹ có thể biết câu từ bé phát âm ra sao như nào rồi sẽ hướng dẫn con đọc lại theo lời mình. Đây cũng là một cách chữa sữa giọng ngọng cho trẻ phổ biến hay được sử dụng nhất.

Đôi khi, bé phát âm sai một phần nguyên nhân cũng là do tác động của giọng nói vùng miền. Ví dụ như ở một số tỉnh miền Bắc, chữ "l" và "n" hay bị nhầm với nhau. Còn ở miền Nam, sẽ có những nơi bị sai chữ "g" với "r". Đây là những lỗi sai cơ bản mà cha mẹ cần lắng nghe để sửa cho con.

Hướng dẫn cho con bài tập sửa nói ngọng bằng cách luyện cơ miệng

Mỗi ngày các bậc cha mẹ hãy dành một khoảng thời gian, cùng con tập phát âm tròn vành các chữ. Mỗi ngày cho bé tập đọc và rèn luyện từ 3 đến 5 hoặc 7 âm tiết, cho đến khi cơ miệng của con đã quen với cách phát âm đó và nói chuẩn nhất có thể.

Cách chữa tật nói ngọng cha mẹ hãy hướng dẫn các con rèn luyện, ôn tập lại các bài tập cơ miệng. Và các bài tập phát âm vào các buổi tối trước khi ngủ 1 tiếng cách luyện giọng nói ngọng các cụm từ luyện nói ngọng

Buổi sáng là thời điểm tốt nhất trong ngày, giúp bé dễ tiếp thu nhất, cha mẹ có thể cho bé học các âm tiết mới, đồng thời kiểm tra lại các âm tiết cũ. Để có thẻ khắc khắc phục các việc chậm nói và ngọn dấu câu hay các âm l và n hay có thể v và q.

Cha mẹ sẽ hướng dẫn cho trẻ sẽ tập há miệng to, tập đọc các âm: "A, B, CH, TR, X, S,…" Đọc thật tròn, rõ chữ và lặp đi lặp lại từ 5 đến 7 lần. Quý phụ huynh cũng có thể sáng tạo ra các trò chơi thú vị, vui nhộn như đoán chữ, tìm chữ rồi phát âm…và nên có những phần thưởng nhỏ để hấp dẫn trẻ hơn. Từ đó con sẽ học được phát âm chuẩn một cách tự nhiên nhất và sẽ giúp chữa nói ngọng cho trẻ.

Tìm ra những tác nhân khiến trẻ nói ngọng

Các bậc cha mẹ có thể để ý mỗi lần con tiếp xúc, nói chuyện với ai, cách phát âm của người đó như thế nào. Có phải trẻ sẽ học được cách phát âm không chuẩn từ người đó. Hoặc nếu do bẩm sinh thì cha mẹ  đưa bé đến các bác sĩ có chuyên môn cao để có các biện pháp can thiệp chữa trị kịp thời cho trẻ.

Một điều lưu ý nữa, là cha mẹ không nên trách hay mắng chửi mỗi khi bé phát âm sai, vì lỗi không hoàn toàn ở trẻ. Như vậy sẽ tạo nên tâm lý bối rối và lo lắng ở trẻ mỗi khi muốn nói chuyện, khiến cho bé trở nên rụt rè hơn.

Do môi trường xung quanh và sự luyện tập không được thường xuyên làm trẻ bị nói ngọng. Cha mẹ hãy tham khảo thêm nhiều biện pháp đơn giản nhẹ nhàng để giúp thay đổi nói ngọng cho trẻ.

Khuyến khích trẻ lắng nghe nhiều và tập nói mỗi ngày

Hằng ngày, cha mẹ nên dành ra một khoảng thời gian trong ngày; như trước khi đi ngủ để trẻ có thể nghe cha mẹ đọc sách hoặc mở băng đĩa, video để trẻ nghe thụ động sẽ hấp thụ tốt hơn.

Thông qua thói quen nghe sách, trẻ sẽ nạp thêm cho mình một kho vốn từ vựng khổng lồ, được hiểu và biết nhiều kiến thức mới mẻ hơn. Từ đó các con sẽ tự tin giao tiếp tốt với lối tư duy diễn đạt logic, chắc chắn rằng sẽ lôi cuốn cả trong suy nghĩ và phát âm của con

Phát âm chuẩn khi cùng con nói chuyện

Để chữa nói ngọng cho trẻ một cách hiệu quả nhất, cha mẹ và những người xung quanh; cần có ý thức và phát âm thật cẩn thận, rõ ràng, tránh việc phát âm sai, nhầm lẫn các chữ cái. Cha mẹ hãy lưu ý từ những chi tiết nhỏ nhất này để giúp các con không gặp nhiều rắc rối trong việc hình thành khả năng ngôn ngữ trong hiện tại và không ảnh hưởng tới tương lai.

Cha mẹ cùng con ca hát, đọc truyện, đọc thơ

Có rất nhiều người dù phát âm sai trong lúc nói chuyện nhưng khi ca hát, đọc thơ lại phát âm rất chuẩn và trẻ em cũng không ngoại lệ. Vì vậy, khi muốn việc nói ngọng cho trẻ có thể sữa được khi cha mẹ nên thường xuyên cùng con đọc những bài thơ, bài vè hay cùng các con hát những bài hát thiếu nhi quen thuộc vui nhộn. Qua đó con sẽ tự mình bắt chước theo các cách phát âm chuẩn theo cha mẹ qua những câu chuyện, bài thơ, bài hát một cách tự nhiên. Như vậy sẽ giúp các con dần làm quen cũng như phát âm chuẩn hơn.

Không cười mỗi khi trẻ nói bị ngọng

Một trong những yếu tố rất quan trọng làm ảnh hướng lớn đến quá trình chữa nói ngọng cho trẻ đó là thái độ cười cợt, nhại lại lời nói của con và chọc ghẹo khi các con phát âm chưa đúng. Điều này sẽ làm bé xấu hổ, mất đi sự tự tin, cản trở bé mỗi khi muốn giao tiếp.

Hoặc có trẻ sẽ lầm tưởng rằng mình nói vậy sẽ làm cho cha mẹ vui, con sẽ  lặp lại nhiều lần và nó dần trở thành thói quen, lâu dần sẽ càng khó chữa được tật nói ngọng cho trẻ hơn.

Hướng dẫn cho con đứng trước gương tập nói

Tập cho một thói quen cho trẻ là khi nói trước gương, sẽ tạo cho con thêm một trải nghiệm mới lạ, thú vị. Cha mẹ hãy cùng con đứng trước gương, cùng nhau nhìn vào gương và tập phát âm.

Sau đó cha mẹ có thể phát âm mẫu thật chuẩn, thật tròn chữ, thật chậm và thật rõ ràng những từ hoặc cụm từ mà con hay phát âm sai. Be sẽ nhìn vào gương, bé sẽ bắt chước cách phát âm qua khuôn miệng của cha mẹ và lắng nghe để phát âm chuẩn theo cha mẹ.

Kết luận

Với việc chữa nói ngọng cho trẻ, vừa cần sự kiên trì ở các bậc cha mẹ, vừa cần một khoảng thời gian để bé có thể chỉnh sửa cách phát âm chuẩn. Cha mẹ hãy là những tấm gương để bé soi theo và hãy quan sát con mỗi khi con phát âm, nói chuyện để giúp con chỉnh sửa cho tốt hơn. Việc chăm sóc con là cả một quá trình, vì vậy, cha mẹ hãy thật chú tâm và dành nhiều thời gian hơn cho con nhé.

Nội dụng liên quan mẹ cần tham khảo:

Top đồ chơi phát nhạc hỗ trợ phát triển trí não cho trẻ

Làm thế nào để trẻ nhanh biết nói mẹ cần biết và chú ý điều gì?